Tüp bebek yöntemi, doğal yollarla kendiliğinden gebe kalamayan çiftlerde uygulanır. Tüp bebek işlemi için kadına ilaç tedavisi verilerek yumurtaları büyütülür, bu yumurtalar toplanır ve laboratuvar ortamında erkeğin spermi ile birleştirilir ve döllenme gerçekleşir. Zaman kapsamında ortalama iki ile üç hafta süren bir tedavidir. Çocuk isteyen hastalarda başarısı en yüksek yöntemdir. Başarıyı etkileyen faktörler arasında kısırlığın nedeni, kadının yaşı, genetik profil gibi nedenler yer alır.
Çocuk isteyen ve kendiliğinden gebe kalamayan kişilerde tedavi için bazı planlamalar yapılır. Kadının yaşı, gebeliği deneme süresi, eşlik eden hastalıklar veya tekrarlayan düşükler durumunda öncelikle ilaç tedavisi, aşılama veya diğer tedaviler göz önüne alınarak tüp bebek yapılabilir. Kadın 40 yaş üstü ise veya yumurta sayısı azalmışsa vakit kaybetmeden tüp bebek tedavisi planlanabilir
Tüp bebek tedavisi fiyatlarında göz önüne alınacak unsurlar ilaç tedavisi, yumurta toplama işlemi, embriyo oluşturulması ve daha sonra transferidir. Embriyo (yumurta) dondurma, genetik inceleme, sperm için yapılan ek müdahaleler (TESE, ICSI) gibi işlemler ayrıca fiyatlandırılabilir. Bu nedenle tedavi fiyatları kişiye göre değişkenlik gösterir.
Tüp bebek tedavisi deneyimli doktorlar ve iyi laboratuvarlar ile yapıldığında genel olarak riski düşük tedavilerdir. Oluşabilecek riskler arasında:
Tüp bebek tedavisi öncesinde bazı testler istenmektedir. Bu testler arasında yumurtalığın ve spermin durumu, gerekiyorsa çiftlerdeki genetik hastalıklar, işlem esnasında bulaş açısından enfeksiyon testleri, rahmin şeklinin değerlendirilmesi yer alır.
Yumurtalık Rezerv Testi: Yumurtalıklarda kalan yumurtaların miktarı tedaviyi doğrudan etkileyeceği için adetliyken 2 veya 3.gününde kan testleri olarak FSH, LH, estradiol, antral folikül sayısı ve AMH testi istenebilir.
Sperm Değerlendirilmesi: 3-4 günlük cinsel perhizin ardından spermiogram analizi
Rahim ve tüplerin değerlendirilmesi: Rahimde şekil bozukluğu taraması için üç boyutlu ultrason yapılabilirken, tüplerin değerlendirilmesi için rahim filmi (histerosalpingografi) gerekir. Açıklanamayan infertilitede ayrıca histeroskopi yapılabilir.
Enfeksiyon Testleri: İşlem esnasında oluşabilecek bulaş açısından değerlendirilir.
Tüp bebek tedavisine karar verildikten sonra önce yumurta büyütme safhası planlanır ve genelde adetin 2.günü yapılır.
Tüp bebek tedavisine adetin 2.günü başlandıktan sonra ortalama 7-10 gün ilaç tedavisi sürer. Yumurta toplandıktan sonra yaklaşık 3-5 gün sonrasında da embriyo transferi planlanır. Ancak taze transfer planlanmıyorsa yumurtalar ve embriyolar dondurulur bir sonraki ay transfer edilebilir.
Tüp bebek tedavisinde öncelikle yumurtalar büyütülür ve bu sayede gebelik şansını arttırmak amacıyla maksimum sayıda yumurta eldesi sağlanır. Daha sonra olgunlaşan yumurtalar anestezi altında toplanır. Aynı gün erkekten de sperm alınır. Toplanan yumurta ve sperm hücreleri laboratuvarda döllenir. Oluşan embriyolar daha sonra rahmin içine verilir bu aşamaya da embriyo transferi denilir. Bu basamakları tek tek inceleyelim:
Normalde her kadının adet döneminde bir veya iki yumurta büyür. Tüp bebek tedavisinde gebelik şansını arttırmak için uygun sayıda yumurta elde edilmelidir. Bu amaçla adetin 2. Veya 3. Gününde hormon tedavisine başlanır. Verilen ilaçlar genelde ince iğne şeklinde hastanın kendisine uygulaması ile yapılır. Bu amaçla:
Bu ilaçlar yaklaşık 10-14 gün süre ile kullanılır. Bu süre zarfında aralıklı olarak doktorunuz size ultrason yapacak ve ilaçların dozu kullanım şeklini düzenleyecektir. Bazı durumlarda ek olarak kan testi istenir. Eğer yumurta boyutları istenen düzeye ulaşmazsa, yumurta erken çatlarsa (erken ovulasyon), OHSS riski için çok sayıda yumurta gelişmiş ise siklus iptali yapılabilir.
Yumurta toplandıktan sonra rahim duvarını gebeliğe hazırlamak için progesteron ilacı kullanılır. Bu ilaç ağızdan, vajinal, kalçadan iğne veya karından iğne şekilde kullanılır. Doktorunuz bu dönemde veya sonrasında bazen östrojen hormonu da başlayabilir.
Yumurta toplama işlemi kısaca OPU (oocyte pick-up) olarak tanımlanır. Yumurta boyutu istenen düzeye ulaştığında çatlatma iğnesi (hCG veya GnRH agonisti) verilir. Takiben 34-36 saat sonra yumurta toplama işlemi planlanır. Bu işlem genel anestezi altında yapılır, ancak yumurta sayısı tek ise hastanın da istemiyle lokal anestezi veya hafif sedasyonla yapılabilir. Vajinal ultrasyon eşliğinde ince uzun bir iğne ile yumurtalıklardan yumurta toplanır. Daha sonra alınan yumurtalar hemen yan tarafta bulunan laboratuvara iletilir. İşlem yaklaşık 10-20 dakika arası sürebilir. İşlem sonrası kanama kontrolü yapılır.
Toplanan yumurtalar kültür ortamına yerleştirilir. Olgun yumurtalar sperm ile karıştırılarak döllenip embryo oluşması sağlanır. Bütün yumurtalardan embryo oluşumu gözlenmeyebilir.
Yumurta toplanması işlemi yapılırken erkekten de mastürbasyon yöntemi ile sperm elde edilir. Sperm sayısı yetersiz olursa veya sperm bulunamıyorsa biyopsi veya TESE yöntemi ile sperm alınır. Laboratuvarda semenden ayrıştırılıp sperm hücresi elde edilir.
Yumurta ve sperm alındıktan sonra laboratuvar ortamında döllenme yapılır. Bu yöntem birkaç şekilde yapılabilir. Yumurtanın üzerine spermler eklenerek döllenme yoluna inseminasyon denir. Spermde eğer problem varsa yumurtanın içine sperm direk olarak enjekte edilebilir.
Döllenme sonrasında embriyolar laboratuvarda izlenir. Embriyoların gelişimi, şekli kalite açısından değerlendirilir. İleri yaş gebeliğiyse, tekrarlayan düşük varsa, genetik hastalık riski varsa embriyodan biyopsi alınır ve genetik tarama yapılır. Bu işleme preimplantasyon genetik testi denir.
Embriyolar oluştuktan sonra kalitesi belirlenir ve hastaya bilgi verilir. Eğer taze transfer yapılacaksa (siklusa başlanılan ay), OPU sonrası 2-7 gün arasında rahmin içine embriyo verilebilir. Bu işleme embriyo transfer denilir. Embriyo transferi ağrısızdır ve ultrason eşliğinde yapılır. İşlemden önce idrara sıkışık olmak önemlidir çünkü hem ultrasonda net görüntü sağlanır hem de rahme üstten baskı olur.İnce bir kateter ile rahim ağzından geçilerek rahim iç duvarına embriyo yerleştirilir. 15 dakika dinlendikten sonra günlük hayata geri dönülebilir.
Tüp Bebek Tedavisinde İlaçlar Nasıl Kullanılır?
Yumurta büyütme yani ovulasyon indüksiyonu için ilaçlar farklı şekillerde kullanılabilir. Bazen doktorunuz bir önceki adetten itibaren doğum kontrol hapı kullanmanızı isteyebilir. Veya yine bir önceki adetinizin 21.gününden itibaren hap veya iğne kullanmanızı isteyebilir. Bu yöntem yumurta sayısı azalmış hastalarda siklus üzerinde tam kontrolü sağlar ve uzun protokol denilir.
Kısa protokolde ise adetin 2. Veya 3. Günü başlanır ve 7-10 günlük sürelerle ilaçlar kullanılır. Genelde yumurta sayısı çok veya yumurtlamada bozukluk olan (anovulasyon) hastalarında tercih edilir. Her iki yöntem de farklı hastalarda uygulanır bu yüzden tüp bebek yöntemi bireyselleştirilmiş olarak yapılır.
Embriyo transferi sonrası yaklaşık 12-14 gün sonra kanda gebelik testi yapılır. Gebelik testi olan beta-hCG sonucu pozitif gelirse ilaç tedavisi düzenlenir. İki gün sonra tekrar test istenir. Test sonucu iki kattan fazla yükselirse gebelik için ultrasonda görülmek üzere gün verilir. Eğer test sonucu negatif çıkarsa ilaçlar kesilir ve adet olmayı beklenir. Bir sonraki ay için embriyo transferi veya yeni tüp bebek tedavisi için zamanlama yapılır.
Tüp bebek tedavisi mutlaka bireyselleştirilmiş yapılmalıdır. Ancak bazı faktörler başarı yüzdesini düşürebilir. Bu ihtimaller arasında en önemli faktör anne yaşıdır. Kadının yaşı ilerledikçe başarı yüzdesi düşebilir. Ayrıca embriyonun durumu ve kalitesi de önemlidir. İyi kalitede embriyonun gebelik şansı daha yüksektir. Kısırlığın sebebi de bu noktada önem taşır. Yine yaşam tarzı, çiftlerin sigara alkol alımı, eşlik eden hastalıklar, ve aşırı kilo halinde başarı şansı azalmaktadır.
Kliniğimizde uygulanan fonksiyonel tıp tedavileri özellikle doğurganlığı arttırmayı isteyen hastalarımıza bir bütün olarak uygulanmaktadır. Aslında gebelik süreci bir detoks sürecidir, anne vücudundaki bütün toksinleri çocuğa aktarır. Bu nedenle gebelik öncesi iyi bir detoksifikasyon yapılmalıdır. Yumurta seçimi o ay belirlense de aslında yumurta havuzundan bir yumurta seçimi 26 hafta öncesine dek dayanabilir. Bu nedenle tedaviye başlamadan önce erkek ve kadında vücut sağlığının iyi bir şekilde sağlanması, bağırsak sağlığının iyi olması, vücuttaki inflamasyonun azaltılması ve daha zinde bir hale gelmek için kan testleri, bazı destekler, beslenme tedavileri ve damardan serum tedavileri etkin bir şekilde kliniğimizde uygulanmaktadır.
Tüp bebek tedavisi İstanbulda Nişantaşı’ndaki kliniğimizde güvenle ve başarıyla uygulamaktayız. Tedaviye başlamadan önce genel bir sağlık değerlendirmesi, kısırlığın nedeni, testlerin yapılması ve tedavi hakkında çiftlerimizi detaylı olarak bilgilendirmek yer alır. Bazı hastalarda kendiliğinden gebelik denemesi ve aşılama yapılabilirken uygun hastalarda tüp bebek tedavisi başarılı sonuçlar vermektedir.